Kıbrıs Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (KTMMOB) Ziraat Mühendisleri Odası, yaş sebze ve meyve üretimini ve ithalatını kayıt altına almanın tek yolunun Hal Yasası olduğunu belirtti, Hal Yasası’nın Meclis’ten onaylanmasının üzerinden 20 ay geçtiğini ve hala tüzüklerinin olmadığına işaret ederek, bu tüzüklerinin neden yapılmadığını yetkililerin açıklamasını talep etti.
Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Erkut Uluçam konuya ilişkin yaptığı yazılı açıklamada, “Yaş sebze ve meyve üretim ve ithalatı kayıt altında olmadığı sürece hangi üründen ne kadar üretelim ne kadar ithal edelim, bir kısır döngü içerisinde aracıların ceplerini kabartmaktan başka işe yaramaz. Üretimin ve ithalatı kayıt altına almanın tek yolu Hal Yasası’dır. Hal Yasası’nın Meclis’ten onaylanmasının üzerinden tam 20 ay geçti ve hala tüzükleri yok… Hal Yasası’nın tüzüklerinin neden yapılmadığını yetkililer bizlere açıklasın.” dedi.
– “Ne üretici, ne de tüketici marketteki domates ve patates fiyatlarından memnun”
Uluçam, “Ne üretici, ne de tüketici marketteki domates ve patates fiyatlarından memnun” diyerek, şöyle devam etti:
“Çünkü üretici tüccara 55 TL’ye verdiği domates ve patatesi markette 110 TL’ye olduğunu görünce kendi sattığı domates ve patatesin elektrik, su, gübre, fide, tohum, isçilik giderlerini ekleyince kendinin ne kadar az kazandığını görebiliyor. Hatta sattığı ürünün parasını aylar sonra alınca o gün o ürün kaç TL’den satılmıştı hesabını bulamaz. Şikâyeti var mı? Elbette ki var? Muhatap var mı? Yok. Hükûmet edenler koltuk peşinde.”
-“Sebze ve meyve ithalatının serbest bırakılması” konusu…
Uluçam, son zamanlarda “her türlü sebze ve meyve ithalatını serbest bırakacağız” şeklinde bazı ifadeler olduğuna işaret ederek, şunları kaydetti:
“Yurt dışından yıl on iki ay ithalatı serbest olan sebze ve meyveler var. Örneğin elma. Elma şu an Mersin halinde ortalama 12 TL den satılıyor. Üreticiden alırsanız 10 TL. Peki, bizde markette kaça? 80 TL. Yıl on iki ay ithalatı serbest olan elma neden ucuz değil? Hal Yasası’nda aracının kar marjı oranı yüzde 16. Neden Hal Yasası’nın bin bir türlü bahaneyle uygulanmak istenmemesinin sebebi belli. Yetkililere çağrım; öncelikle ithalatı yıl on iki ay serbest olan sebze ve meyve ürünlerinin fiyatlarının düzenlenmesinden başlayın bakalım bunların fiyatlarının tüketiciye uygun fiyatla satılmasını sağlayabilecek misiniz.”
– “Tarımsal elektrik sübvanse edilmezse üretim azalacak”
Uluçam, “yaş sebze ve üretiminin ana girdisi olan suyun maliyetini de direkt etkileyen ise elektrik maliyetidir. Elektrik fiyatları Temmuz 2023’ten günümüze son 16 ay içerisinde yüzde 123 zamlandı. Sebze ve meyve üretiminin ana unsuru olan elektrik maliyeti (ürünleri sulama ve depolama) yüzde 50’dir. Kısacası üreticinin ürettiği ürünün yarı maliyetini elektrik gideri oluşturmaktadır. Türkiye’de tarımsal elektriğin birim fiyatı 3.34 TL. Bizde ise 8.87 TL. Basit bir hesapla 2,65 kat daha pahalıyız” diyerek, “Ülkemizde tarımsal elektrik sübvanse edilmezse üretim azalacaktır” dedi.